حجم مبنا چیست ؟-چه کاربردی دارد ؟-دلایل استفاده از حجم مبنا

حجم مبنا چیست ؟

حجم مبنا چیست و چه کاربردی دارد؟ 

همواره در تمام دنیا قانون‌گذاران برای جلوگیری از سودجویی و دخالت سوء استفاده‌گران قوانینی را

پایه‌گذاری می‌کنند، بازار بورس نیز به‌ عنوان یکی از بازارهای مالی از این قاعده مستثنی نبوده و شرایط

مخصوصی برای انجام داد و ستد و معاملات در چهارچوب قوانین دارد و فضای امنی را با احراز این

قوانین برای معامله‌گران به وجود آورده است.

یکی از ابزارهایی که برای حفظ آرامش و امنیت در بازار سرمایه از آن استفاده می‌شود حجم مبنا است

که کاربرد اصلی آن جلوگیری از نوسان کاذب قیمت سهام می‌باشد.حال به توضیح حجم مبنا می‌پردازیم.

حجم مبنا:

حجم مبنا در واقع آن تعدادی از سهام شرکت است که باید طی یک روز معاملاتی معامله بشود تا

قیمت پایانی سهم برابر میانگین موزون قیمت های معامله شده آن سهم بشود در حقیقت حجم مبنا

اهرمی است که برای کنترل معاملات سهام شرکتها و جلوگیری از نوسانات کاذب و افت و رشد بی رویه

قیمتها استفاده می شود. در تعیین میزان حجم مبنا معامله گران به هیچ وجه دخالت نداشته و

اندازه گیری آن به‌ طور خودکار توسط سامانه معاملات انجام می‌شود.

این قانون از سال ۱۳۸۲ در بورس ایران مورد استفاده قرار می گیرد. حجم مبنا باعث می شود که

قیمت سهام شرکتها به صورت بی رویه افت یا رشد نکند و اگر قیمت سهام بخواهد به اندازه حد

مجاز هر روز افزایش یا کاهش پیدا کند باید حداقل به اندازه تعداد سهامی که آن تعداد برابر

حجم مبنا هست معامله شود حالا ببینیم که این حجم مبنا چطوری محاسبه می شود.

محاسبه حجم مبنا:

طبق قوانین جدید، برای تمامی شرکت های بورسی و فرابورسی حجم مبنای هر شرکت برابر

است با ۰.۰۰۰۴ (۴ده هزارم) تعداد سهام شرکت یا به عبارتی تعداد کل سهام شرکت ضربدر

۴ و تقسیم بر ده هزار.

حداقل و حداکثر ارزش حجم مبنا:

برای این حجم مبنا یک حداقل و حداکثر هم سازمان بورس و اوراق بهادار در نظر گرفته است که براساس قانون جدید، مطابق جدول زیر می‌باشد:

بطور مثال برای نماد ذوب برای تاریخ ۱۳خرداد ۹۹ می‌خواهیم حجم مبنا را محاسبه کنیم. تعداد سهم این شرکت برابر  ۶۱.۵۰۴میلیارد می‌باشد. ۴در ۱۰هزارم تعداد سهام این شرکت برابر ۲۴۶۰۱۶۰۰ می شود. اگر این عدد را در قیمت پایانی روز ۱۳خرداد ۹۹ یعنی ۵۹۴۲ریال ضرب نماییم، برابر ۱۴۶ میلیارد ریال می‌شود که مطابق جدول فوق و چون ذوب بازار دوم فرابورس می‌باشد، حداکثر ارزش حجم مبنا نبایستی از ۱۲۰میلیارد ریال بیشتر شود. چون بزرگتر شده عدد حداکثر ارزش حجم مبنا یعنی ۱۲۰میلیارد را بر قیمت روز ۱۳خرداد ماه ۹۹( یعنی عدد ۵۹۴۲ریال) تقسیم کرده حجم مبنا نماد ذوب برای هفته بعد بدست می‌آید که برابر۲۰.۱۹۵میلیارد سهم می‌شود.  این حجم مبنا پایان هر هفته برای هفته بعد آن توسط سیستم به صورت اتوماتیک محاسبه می‌گردد.

مشاهده حجم مبنای هر نماد:

برای اینکه حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی را مشاهده کنیم، باید در سایت شرکت

مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به جستجوی نماد موردنظر بپردازیم.

به طور خلاصه اگر حجم معاملات یک روز یک نماد برابر یا بیشتر از حجم مبنا  آن نماد باشد، قیمت پایانی

معاملات آن روز برابر با میانگین وزنی تمامی معاملات در آن روز خواهد بود. اما اگر میزان

معاملات انجام شده در یک روز کمتر از حجم مبنا باشد دیگر نمی‌توانیم قیمت پایانی

را تنها با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز به دست بیاوریم.

مثال:

بطور مثال اگر شرکتی قیمت آن در مثبت ۵ در حال معامله است، اگر حجم معاملات آن سهم

در آن روز کمتر از حجم مبنا آن سهم باشد، مثلا نصف حجم مبنا، در اینصورت قیمت پایانی نصف

۵ درصد یعنی ۲.۵درصد افزایش خواهد یافت.

قیمت آخرین معامله

آخرین قیمتی که یک سهم روی تابلو بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین

معامله است. حتی اگر یک سهم مورد معامله قرار بگیرد قیمت معامله تغییر خواهد کرد و

حجم معاملات در قیمت معامله تأثیری نخواهد داشت.

قیمت اصلی/پایانی

قیمت اصلی یا پایانی یک سهم به میانگین قیمت‌های مورد معامله سهام در یک روز گفته می‌شود.

از همین رو به قیمت پایانی، میانگین وزنی هم گفته می‌شود و حجم معاملات در قیمت پایانی کاملاً تأثیر دارد.

مزایا و معایب حجم مبنا

مهم‌ترین مزیت حجم مبنا، جلوگیری از نوسان غیرعادی قیمت‌ها است. اما نکته قابل‌توجه این است

که در مواقعی مانند تشکیل صف خرید و فروش، باعث بلوکه شدن مقدار زیادی از پول می‌گردد و

نوسان قیمت در هر دو روند نزولی و صعودی کند می‌شود. هنگامی ‌که میزان حجم معاملات بسیار

پایین می‌آید، سرمایه‌گذاران در بورس در این شرایط می‌گویند سهم خشک شده است و نوسان

نمی‌کند.

لینک ورود به پیج اینستاگرام خانه بزرگان بورس